Naast de vaak toegepaste maatregelen voor chemische desinfectie door te sproeien of af te vegen is er ook de minder bekende, maar wel doeltreffende thermische desinfectie. Daarbij wordt de lucht in de ruimte thermisch behandeld om virussen inactief te maken of oppervlakken te ontsmetten. Virussen zoals influenza of corona (SARS-CoV-2 / Covid-19) sterven immers binnen 15-30 minuten bij temperaturen van 56 °C.
Professionele ontsmettingsmaatregelen kan men verdelen in chemische desinfectie (afvegen en sproeien) en thermische desinfectie (behandeling van de kamerlucht die virussen inactiveert). In tegenstelling tot de chemische desinfectie werkt het thermische proces zonder chemicaliën. De chemische desinfectie van ruimtes en oppervlakken met ontsmettingsmiddelen is met voorsprong de vaakst toegepaste methode. Daarbij wordt naargelang het geval de gebruikte chemische stof door sproeien, wrijven of vernevelen op de vlakken aangebracht. Momenteel worden ontsmettingsmiddelen in grote hoeveelheden aangekocht en her en der heerst er al schaarste bij de levering.
Een andere, zeer effectieve methode komt echter weinig ter sprake. Daarbij worden de virussen niet vernietigd door een reactie met een vloeibare chemische stof, maar wel door een goedkoper, sneller en vooral milieuvriendelijker proces.
Virussen sterven bij temperaturen van 56 °C binnen 15-30 minuten
In studies zoals “The Effects of Temperature and Relative Humidity on the Viability of the SARS Coronavirus” of eerste meldingen van de WHO (World Health Organization) over de stabiliteit en weerstand van het SARS-coronavirus “First data on stability and resistance of SARS coronavirus compiled by members of WHO laboratory network” werd vastgesteld dat bij een warmte van 56 °C het SARS-coronavirus met ongeveer 10.000 eenheden per 15 minuten afsterft. Hierbij spreekt men van een zogenoemde ‘snelle reductie’. Het virus is in het algemeen zeer stabiel, aangezien het 3 weken lang stabiel blijft op kamertemperatuur in een vloeibare omgeving. Na ongeveer een kwartier verwarmen tot 56 °C gaat het besmettelijke karakter echter verloren. Zelfs het virus van hepatitis C (HCV) blijkt warmtegevoelig en kan bij 56 °C in 40 minuten inactief gemaakt worden. Bij 60 °C resp. 65 °C zelfs in 8 minuten, zo bewijst de studie “Thermische stabiliteit en inactivering van het in celcultuur gekweekte hepatitis C-virus”
Speciale verwarmingsapparaten zorgen voor dodelijke temperaturen bij virussen
Bij de thermische desinfectie worden met speciale verwarmingsapparaten, die automatisch werken dankzij een intelligente regeling, de ruimte of oppervlakken minstens 30 minuten tot iets boven 56 °C opgewarmd. Sensoren gaan na of de voor virussen dodelijke temperaturen ook daar bereikt worden waar ze zich het liefst ‘ophouden’, namelijk op oppervlakken (tafels, leuningen, klinken, stoelen enz.) in bijvoorbeeld bussen, wagons, wachtkamers en kantines.
Voor- en nadelen van het thermische proces voor inactivering van virussen
De thermische behandeling van lucht om virussen inactief te maken heeft het voordeel dat geen beroep wordt gedaan op chemische methoden en enkel warme lucht wordt geproduceerd. Dat maakt het proces snel en vooral betrouwbaar. De ruimte kan na behandeling meteen weer in gebruik worden genomen. Bij de chemische behandeling zoals ‘fogging’ (sproeidesinfectie) of ontsmetting met bijvoorbeeld natte doekjes is dat niet mogelijk.
Ontsmettingsmiddelen zijn doeltreffend, daarover bestaat geen twijfel. Ontsmettingsmiddelen zijn veilig, ook daarover bestaat geen twijfel. Maar ze zijn enkel doeltreffend en veilig op plaatsen waar ze juist aangebracht worden! Worden echt alle oppervlakken vakkundig afgeveegd, behandeld of besproeid? De voor de virussen dodelijke hitte bereikt ook moeilijk toegankelijke plaatsen en slaat werkelijk niets over. Tegenover ozon kan bij het thermische proces de ruimte direct gebruikt worden en bij 56 °C spreken we ook niet van temperaturen die voor de mens gevaarlijk zijn. Elke sauna is met 80 °C – 90 °C aanzienlijk warmer. Dit voordeel komt met name van pas in openbare vervoersmiddelen als wagons en bussen, maar ook in kantines, de tijdelijk opgestelde containers voor snelle tests en in mobiele verzorgings- of ziekenhuissystemen.
Nadeel van deze methode is een zeker stroomverbruik van ca. 4,50 – 9,00 EUR per behandeling op basis van een mobiele standaard ziekenhuiscontainer en de vereiste stroomaansluiting van 400 V / 32 A, die niet overal voorhanden is. Buiten de opstelling, die doorgaans minder dan 5 minuten in beslag neemt, zijn er echter geen andere personeelskosten. Indien meerdere ruimtes tegelijk behandeld moeten worden, worden de personeelskosten nog meer verlaagd per behandelingseenheid.
Enkel verwarmingen die op een bepaalde manier geprogrammeerd kunnen worden zorgen voor de juiste behandeling
Aangezien deze producten individueel volgens specifieke vereisten en toepassingen geprogrammeerd worden, volstaat een gewone elektrische verwarming niet. Daarom werden speciale verwarmingsapparaten ontwikkeld die enerzijds niet uitgeschakeld worden bij dergelijke hoge temperaturen en anderzijds ook tijdprogramma’s mogelijk maken, die aflopen wanneer een speciaal sensorsysteem bepaalt dat op de oppervlakken in kwestie de vereiste temperatuur werd bereikt.
Het Trotec-team geeft u advies over de thermische inactivering van virussen
Het team van Trotec staat graag ter beschikking om uw individuele problemen, omstandigheden en afmetingen met u te bespreken. Dat kan per telefoon op +31 103 135250 of per mail aan info-nl@trotec.com
