Obecnie żywo dyskutuje się nad tym, czy powszechne noszenie maseczek poza domem może w odpowiednim stopniu zredukować ryzyko zakażenia. Noszenie maseczki w miejscach publicznych nie jest obowiązkowe. Zarówno urzędy federalne, jak i kraje związkowe rekomendują to jednak w szczególności w środkach transportu zbiorowego oraz podczas zakupów. Jeśli chcemy zabrać głos w debacie na ten temat, powinniśmy zawczasu zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat maseczek. Czy dostępne są ich różne rodzaje, a jeśli tak, to jakie? Jakie są istotne różnice pomiędzy maseczkami do osłaniania ust i nosa oraz półmaseczką filtrującą cząsteczki?Czy powinno się samemu wykonać maseczkę lub ją uszyć?
Maseczka maseczce nierówna. Wiemy to już z ogólnej dyskusji. Aby przekonać się, że kwestia maseczek jest rzeczywiście bardzo złożona, warto zajrzeć do dokumentów udostępnianych przez urząd ds. ochrony i medycyny pracy (baua). Już sama specyfikacja możliwego wyposażenia ochronnego obejmuje łącznie 8 różnych typów. Dodatkowo uwzględniono także znaczenie dla osób noszących maseczkę i innych, cele zastosowania oraz możliwość ponownego wykorzystania i procedury dot. pacjentów, u których podejrzewa się Covid-19 oraz innych. Pomożemy Ci odnaleźć się w gąszczu urzędowych rozporządzeń:
Czym różni się maseczka do osłaniania ust i nosa od filtrującej cząsteczki półmaski?
Maseczka do osłaniania ust i nosa określana jest także mianem „maseczki operacyjnej” lub „maseczki chirurgicznej”. Maseczka do osłaniania ust i nosa nie stanowi elementu osprzętu do ochrony dróg oddechowych, lecz przede wszystkim zapobiega przedostaniu się potencjalnie zakażonych kropelek śliny lub śluzu do otoczenia. Cienkie maseczki składają się z warstwy filtrującej znajdującej się pomiędzy dwiema warstwami materiału. Z uwagi na to, że maseczka do osłaniania ust i nosa nie przylega szczelnie do twarzy, nie zapewnia dostatecznej ochrony przed infekcją przenoszoną drogą powietrzną. Usta i nos mogą być jednak za pomocą maski chronione przed dotknięciem twarzy brudnymi rękami.
Ochrona ust i nosa
Półmaska filtrująca cząsteczki (filtering face piece, FFP) chroni przed stałymi lub płynnymi aerozolami. W zależności od stopnia zatrzymywania szkodliwych substancji przez filtr cząstek maseczka FFP jest w różny sposób normalizowana i kategoryzowana (klasy urządzeń FFP1, FFP2 i FFP3). Maski klasy FFP2 lub wyższej zapewniają odpowiednią ochronę przed zakaźnymi aerozolami, w tym wirusami. Muszą jednak ściśle przylegać!
Filtrująca cząsteczki półmaska
Jakie maseczki chronią przed SARS-CoV-2?
Filtrujące cząsteczki półmaski są, w zależności od stopnia zatrzymywania szkodliwych substancji, dzielone na trzy klasy urządzeń FFP1, FFP2 i FFP3. Maseczki od klasy FFP2 zapewniają ochronę przed substancjami CMR (substancje rakotwórcze, mutagenne i działające szkodliwie na rozrodczość) oraz radioaktywnymi substancjami i przenoszonymi w powietrzu biologicznymi substancjami roboczymi z klasyfikacją do grupy ryzyka III.
Amerykański urząd NIOSH (National Institute for Occupational Safety and Health), odpowiednik niemieckiego federalnego ministerstwa zdrowia, ustalił normy dotyczące półmasek filtrujących cząsteczki, które są porównywalne z niemieckimi klasami sprzętu. Również amerykański urząd dzieli osprzęt w zależności od stopnia separacji i określa klasy urządzeń literami N, R i P.
W zakresie porównywalności możliwości zatrzymywania filtra w maskach FFP2 według normy europejskiej i amerykańskich maskach N95 zakłada się niemalże identyczną wydajność.
Czy maseczki medyczne (maseczki do okrycia ust i nosa) mogę samodzielnie zrobić albo uszyć?
W toczącej się obecnie dyskusji przeważa argument, że każda maseczka jest lepsza niż żadna. Właśnie dlatego w internecie znaleźć można wiele instrukcji prezentujących, jak samodzielnie uszyć maseczkę. Ważne jest, aby przede wszystkim zdać sobie sprawę z jednego: przemoczona maseczka nie zapewnia już żadnej ochrony, wręcz przeciwnie – zwiększa ryzyko infekcji. I po drugie: Czy w przypadku pilnie koniecznej wymiany po przemoczeniu rzeczywiście opłaca się samodzielne szycie?
Maseczki osłaniające usta i nos oraz domowej roboty maseczki nie stanowią osprzętu do ochrony dróg oddechowych!
Proszę pamiętać, że maseczki do osłaniania ust i nosa oraz domowej roboty maseczki nie przylegają szczelnie, a wykorzystywane do ich produkcji materiały nie spełniają wymogów w zakresie zabezpieczenia, których oczekuje się od środków ochrony osobistej.
Nie należy łudzić się fałszywym poczuciem bezpieczeństwa!
Nosząc maseczkę do osłaniania ust i nosa, nie wolno pod żadnym pozorem rezygnować z zachowania odstępu czy higieny dłoni.
Ochrona innych osób
Usta i nos mogą być jednak za pomocą maski do osłaniania ust i nosa oraz prawdopodobnie także maseczki domowej roboty chronione przed dotknięciem twarzy brudnymi rękami. Domowej roboty maseczki mogą w najlepszym wypadku spełniać taką samą funkcję jak maseczki do osłaniania ust i nosa, ograniczając przede wszystkim ryzyko przedostania się (potencjalnie zakaźnych) kropelek śliny/śluzu do otoczenia.
Jednorazowe maseczki do zakrycia ust i nosa są teraz u nas dostępne.
W niektórych krajach (np. w Austrii) obowiązkowe jest noszenie takiego okrycia podczas zakupów. Jena wprowadziła jednak jako pierwsze niemieckie miasto obowiązek zakładania maseczek na czas wizyty w supermarketach, podczas jazdy komunikacją publiczną oraz w budynkach użyteczności publicznej. Inne gminy w Turyngii planują podobne rozwiązania. Również premier Bawarii, Markus Söder, zapowiada, że wprowadzenie podobnych obostrzeń w tym kraju związkowym jest „wysoce prawdopodobne”.
